گُرجِستان (به گرجی: საქართველო، ساکارْتْوِلُ) (با نام Georgia") کشوری است در قفقاز که بین دریای خزر و دریای سیاه قرار گرفته است.
گرجستان یکی از کشورهایی است که در هر دو قارهٔ اروپا و آسیا قرار داشته و یکی از اهداف مقامات سیاسی تفلیس پایتخت گرجستان، عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو است؛ که گرجستان در حال حاضر عضو ناظر در اتحادیه اروپا و ناتو میباشد و همکاریهای زیادی با این دو سازمان دارند لازم است ذکر شود که کلیه قوانین گرجستان مانند قوانین اتحادیه اروپا است.
مردم بومی گرجستان، مردم گرجی مسیحی ارتدکس و پیرو کلیسای ارتدکس گرجی هستند. گرجیها به زبان گرجی سخن میگویند که زبان رسمی کشور گرجستان است و با الفبای گرجی نوشته میشود که یکی از چهارده الفبای موجود در جهان میباشد.
دیرینگی زندگی انسان در گرجستان به ۱٬۸۰۰٬۰۰۰ (یک میلیون و هشتصد هزار) سال پیش میرسد که گروهی از انسانهای نخستین موسوم به انسان گرجی در آن میزیستهاند. گرجستان یکی از قدیمیترین کشورها و یکی از غنیترین فرهنگها را داراست.
گرجستان در زمان باستان با نام ایبریا شناخته میشده است و امروزه در اکثر زبانها با اشکال گوناگون واژهٔ یونانی "گِئُرْگیا" (Georgia به معنای "کشاورزی") شناخته میشود.
از زمان بنیان پادشاهی گرجستان باستان یا همان ایبریا توسط پارناواز یکم در سدهٔ چهارم پیش از میلاد تا زمان حمله مغول به گرجستان در سدهٔ ۱۳ میلادی، دورهٔ صلح و آرامش در تاریخ گرجستان است و از حمله مغول به بعد، گرجستان تاریخی پر فراز و نشیب را با ایستادگی در برابر حملات ایرانیان، عثمانیها و روسها گذرانده که واپسین مورد آن حملهٔ روسیه به گرجستان در سال ۲۰۰۸ میلادی است.
نقطهٔ اوج تاریخ ارتباط گرجستان و ایران، دوران صفویه بوده که مهمترین رویدادهای آن عبارتند از:
پس از صفویان، نادر شاه افشار به گرجستان حمله کرده و ۳۰٬۰۰۰ (سی هزار) گرجی را به خراسان تبعید کرد. آغامحمدخان قاجار نیز پس از حمله به تفلیس، با قتلعام مردم آن شهر، یکی از خونبارترین وقایع تاریخ گرجستان را رقم زد و ۱۵٬۰۰۰ گرجی را نیز به ایران کوچاند.[۱]
با امضای عهدنامه گرجیوسک در سال ۱۷۸۳، گرجستان تحتالحمایهٔ روسیه شد و حدود بیست سال بعد یعنی در سال ۱۸۰۱ میلادی، روسیه، گرجستان را به عنوان یکی از فرمانداریهای خود اعلام نمود و رژیم تزاری در گرجستان برقرار شد. در پی انقلاب ۱۹۱۷ امپراتوری روسیه، گرجستان، در ۲۶ مه ۱۹۱۸ اعلام استقلال کرد، اما ارتش سرخ شوروی در سال ۱۹۲۱ میلادی ((۱۳۰۰ شمسی) به گرجستان حمله کرده و به مدت ۷۰ سال، گرجستان یکی از جمهوریهای شوروی بود تا اینکه در سال ۱۹۹۱۱ میلادی (۱۳۷۰ شمسی)، مستقل شد.
آب و هوا :
سرزمین گرجستان از دید اقلیمی منحصر به فرد است، یعنی هر چهار فصل سال دیده میشود به طوری که در یک زمان در کنارههای دریای سیاه هوای تابستانی در میان نخلهای حکم فرماست؛ در تپه ماهورهای پایکوهی، رویش علفهای تازه و گلهای بهاری، همچنین در کوهستان، مه غلیظ همچون ابری که با ریزش برف و باران همراهاست وجود دارد.
اما کوههای قفقاز بزرگ همچون قازبگی و دیگر کوهها، از برف ضخیم پوشیده شدهاند. در مجموع آب و هوای گرجستان تابعی است از موقعیت جغرافیایی این سرزمین، تودههای هوای اشباع شده از بخارات آب دریای سیاه از سمت غرب وارد دالان قفقاز و در گرجستان غربی باعث بارندگی متناوب میشود و با از دست دادن نسبتی رطوبت از رشته کوههای سورامی، مسختی و ارسیانی وارد گرجستان شرقی میشود.
شاید به همین دلیل است که گرجستان شرقی بارندگی کمتری را دریافت میکند و آب و هوای آن خشکتر است.
رود ها :
رشته کوههای سورامی، متسختی و ارسیانی، رودهای گرجستان را به دو حوضهٔ دریای سیاه و دریای خزر تقسیم میکنند. به علت بارندگی فراوان، رودهای حوضهٔ دریای سیاه شبکه متراکم تری را تشکیل داده و حجم آب بیشتری را نسبت به گرجستان شرقی، جاری میسازد. گرجستان غربی با تعداد زیادی از رودهای کوچک که از نزولات باران و قسمتی از مردابها تغذیه میشوند، مشخص میشوند. این رودها مستقیماً وارد دریای سیاه میشوند. در حوضه رود متکواری چنین نمونههایی از رودهای مردابی وجود ندارد، اما رودها دارای جریانهای فصلی هستند و در تابستان این رودها خشک میشوند. در گرجستان غربی، جایی که سنگهای کربناته، گسترش یافتهاست، رودهای زیادی از چشمهها یا جویبارهایی سرچشمه میگیرند که از حفرههای کارستهای زیرزمینی بیرون میآیند. در سرزمینهای بلندجاواختی در گرجستان جنوبی رودهایی وجود دارند که توسط دریاچهها و به مقدار زیاد از آبهای زیرزمینی تغذیه میشوند.
رودخانههای گرجستان دارای اهمیت اقتصادی بسیارند. بر طبق برآوردهای منابع برق آبی، گرجستان جای مهمی را در بین کشورهای مستقل مشترکالمنافع (CIS) اشغال میکند و بسیاری از کشورهای خارجی از جمله فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، اتریش، یونان، پرتغال،صربستان، مجارستان، آلمان و بلژیک جلوتر است.
دریاچه ها :
تعداد دریاچههای گرجستان اندک است و اغلب آنها کوچک میباشند و در چشمانداز گرجستان نقشی ایفا نمیکنند. هرچند، دریاچههای این کشور از نظر منشأ متفاوت اند اما دارای شکل زیبایی هستند.
سرزمینهای بلند جاواختی بیشترین تعداد دریاچه هارا داراست. در گرجستان شرقی دریاچه «بازالتی» قرار دارد و در داخل محدوده شهرتفلیس دریاچه کوچک «لیسی» واقع شدهاست. تعداد زیادی دریاچههای مصنوعی در گرجستان ایجاد شدهاست. تعدادی از آنها حتی از دریاچههای طبیعی است.
یخچال ها :
در رشته کوه قفقاز مرکزی در قلمرو گرجستان، تعداد زیادی یخچال وجود دارد. این مورد طبیعی است، زیرا حد برفهای دائمی در قسمت غربی این رشته کوه در ارتفاع ۳۰۰۰ متری و در قسمت شرقی در ارتفاع ۳۴۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. صدها کوه از رشته کوههایقفقاز بزرگ، بالاتر از این ارتفاع واقع شدهاند. بسیاری از یخچالهای گرجستان در دامنههای جنوبی قفقاز بزرگ، متمرکز شدهاند. بسیاری از یخچالهای گرجستان کاملاً بزرگ و گسترده هستند. به ویژه تعداد یخچالهای بزرگ در حوضه رود «اینگوری» به حدود ۱۷۰ یخچال میرسد. بزرگترین آنها عبارت اند از: «تویبری» (به طول ۱۰ کیلومتر)، «لکزیری» (به طول ۱۳٫۵ کیلومتر) و «تسانری» (به طول ۱۲ کیلومتر).
یخچالها دارای اهمیت اقتصادی قابل توجهی هستند. این یخچالها رودهای بزرگ گرجستان را تغذیه میکنند. در تابستان، یخهای ذوب شده در یخچالها آب رودخانههای ریونی، اینگوری، تِرِک، و سایر رودها را با حجم زیاد تغذیه میکنند.
آب های معدنی :
قفقاز جنوبی، به ویژه در گرجستان، ناحیهٔ آتش فشانهای فعال دورههای اخیر زمینشناسی است، که ناحیهای زلزله خیز متراکم با حرکتهای تکتونیکی جدید است. فعلیت نیروهای تحتالارضی با چشمههای آب گرم و معدنی مشخص میشود که در بسیاری از قلمرو گرجستان از زمین خارج میشوند.
«آب حیات» را میتوان به چشمههای آب گرم و رادیواکتیویته «تسقالتوبو» لقب داد. چشمههای معدنی قلیایی-کربنیک مرکز آسایش گاهی «برجومی» در سراسر جهان شناخته شدهاست. آبهای معدنی «منجی» با آبهای «ماتسستا» در نزدیکی «سوچی» قابل مقایسهاست. چشمههای قلیایی-نمکی «سایرمه»، «لوگلا»، «زواره» در «جاوا» شبیه چشمههای «سِن توکی» هستند. سرانجام اینکه چشمههای گوگردی-قلیایی تفلیس بسیار معروف میباشند.
فرهنگ :
فرهنگ غالب گرجستان فرهنگ مردم گرجی است که عنصر اصلی فرهنگ قفقاز بوده و وجوه مشترکی نیز با فرهنگهای سایر اقوام قفقاز داراست. فرهنگ گرجستان جزو غنیترین فرهنگهای دنیاست.
خوشنویسی :
خوشنویسی گرجی دارای قرنها سابقه است. کتابهای دستنویس گرجی متعلق قرنهای اولیه میلادی، از گنجینههای ملی و فرهنگی گرجستان به شمار میآیند. مسیحیت در ادبیات گرجی نقشی مهم داشته است و این راهبان کلیسای ارتدکس گرجی بودهاند که با نسخهبرداری کتب مذهبی و نوشتن تاریخ گرجستان، خوشنویسی و خط گرجی را نگاه داشتهاند.
گردشگری :
گردشگری یکی از بخشهای مهم خدمات کشور گرجستان میباشد که نقش مهمی دراقتصاد این کشور دارد. این بخش مهم در طی دوره قبل از استقلال، از رونق مناسبی برخوردار بود.
در سال ۲۰۰۳ میلادی، تعداد گردشگران وارد شده به کشور گرجستان ۳۶۸٬۳۱۲ نفر گزارش شدهاست. درآمد حاصله از این بخش در سال ۲۰۰۵ میلادی، ۲۴۲ میلیون دلار بودهاست. گرجستان کشوری توریستی میباشد که از شهرهای توریست پذیر زیادی از جمله کوتایسی و زوگدیدی و باتومی و سیغناغی و بورجومی و تفلیس و پوتی و سوخومی و روستاوی و زادگاه شراب دنیا تلاوی (در استان کاختی) برخوردار است.
گرجستان یکی از قطبهای گردشگری در دنیا میباشد که هر ساله شمار توریستهای آن افزایش پیدا میکند به طوری که سال ۲۰۱۵ حدوداً ۱۵ میلیون گردشگر به گرجستان وارد شدهاند. گردشگران برای طبیعت حیرتآور آن و زیبایی خارقالعاده این کشور به گرجستان جذب میشوند.
گرجستان یکی از مقاصد توریستی مهم برای ایرانیان است. یکی از دلایلی که اخیراً ایرانیها سفر بیشتری به این کشور دارند خدماتی اس که دولت گرجستان برای گردشگران ایرانی در نظر گرفته است.
گردشگران ایرانی نیاز به اخذ ویزا قبل از سفر ندارند و میتوانند در مرز زمینی یا فرودگاه با پرداخت هزینهای اندک و به راحتی ویزا اخذ کرده و وارد کشور گرجستان شوند.
و یکی از دیگر از دلایل اقبال زیاد ایرانیان برای سفر به گرجستان امکان سفر زمینی است و همچنین پایین بودن هزینههای سفر هم تأثیر زیادی در این امر دارد.
معمولاً در هنگام ورود ایرانیان به گرجستان با پخش موسیقیهای ایرانی از آنها استقبال میشود.
از مهمترین شهرهایی که ایرانیان در سفر به گرجستان در آن اقامت میکنند به تفلیس و باتومی میتوان اشاره کرد.